Zoek de vrede!

Vandaag, 21 september, is de Internationale Dag van de Vrede. Deze dag valt al ruim vijftig jaar binnen de zogenaamde Vredesweek. Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) nam daartoe in 1967 het initiatief. Nu organiseert PAX (voorheen Pax Christi) deze week, met impulsen aan kerken voor allerhande activiteiten, het vieren van een vredeszondag en collectes voor het vredeswerk. Doet er één Unie- of ABC gemeente hieraan mee? Ik betwijfel het.

Ik wil wijzen op de actualiteit ervan. Elk jaar kent deze Vredesweek een eigen thema. Misschien wel het meest bekend is de slogan uit 1977 geworden, toen ik voor het eerst hoorde van deze week: Help de kernwapens de wereld uit, om te beginnen in Nederland. Het ging toen over het Oost-West-conflict. De discussie over kernwapens bracht vele mensen in de jaren daarna op de been om te demonstreren. Tegelijk zorgde het voor grote spanningen en polarisatie binnen kerken. Mocht je vanaf de kansel een oproep doen om mee te demonstreren? Mensen werden ingedeeld in kampen: ben je vóór of tégen het IKV? Baptistengemeenten hielden zich over het algemeen verre van dit debat, maar onderhuids waren ook daar de meningen zeer over verdeeld. Lopen met een button met deze slogan was ‘not done’.

Eindexamens

Ik vond het interessant wat enkele studenten schreven in hun eindwerkstukken ter afronding van hun studie aan het Baptisten Seminarium. Zeven studenten ontvingen op 4 september hun diploma en hadden een week daarvoor een gesprek met ons als docenten naar aanleiding van een aantal vragen. Eén vraag was: ‘Wat beschouw jij als de grootste uitdagingen met betrekking tot cultuur en context, de Baptistische identiteit en de theologie?'

In verschillende eindwerkstukken klonk bij de overwegingen een verwijzing naar een tekst uit Jeremia 29:7 “Zoek de vrede voor de stad waarheen ik jullie in ballingschap hebgevoerd. Bid ervoor tot de Here, want in haar vrede zult u vrede hebben.”

Kansen en uitdaingen

Een student schreef dat er kansen liggen voor de kerk in het publieke domein en “dat het nu des te meer van belang is dat kerken en individuele christenen laten zien wat het betekent om Jezus na te volgen in deze samenleving en deze cultuur. (…) In een tijd van verharding en polarisatie is het een belangrijke opdracht voor de kerken om bruggenbouwer en vredestichter te zijn. Of het nu gaat over islam, rassendiscriminatie, Israël en Palestijnen, transgenders of #metoo, laat de kerk wegen zoeken om ‘genade’ in te brengen in het maatschappelijk debat of de concrete situatie en zo verzoening belichamen.” En: “Belangrijk is denk ik dat we als kerken, theologen en andere christenen niet alleen spreken over het goede leven, maar ook een bijdrage leveren aan dat goede leven. Dat we in de geest van Jeremia 29:7 bezig zijn om het goede voor de stad en voor het land te zoeken. Dat betekent ook concreet de handen uit de mouwen (…) en bidden voor ‘de vrede van de stad’. (Voorbeeld: de gebeds- en aanbiddingsmanifestatie op 10 juli op het Malieveld in Den Haag.)

Een andere student wijst ook op deze tekst uit Jeremia en ziet het ‘vrede zoeken’ – in de rijke betekenis van het woord “shalom” – en het bidden voor onze directe omgeving en ons land “als twee opdrachten die gelden voor iedere christen en geloofsgemeenschap in Nederland”. Hij waarschuwt voor het naar binnen gekeerd raken om te beschermen wat we hebben. “Zoek de vrede is daarentegen een opdracht die ons naar buiten richt. Het moedigt ons aan te zoeken naar het welzijn van onze omgeving. Het spoort ons aan Gods Koninkrijk zichtbaar te maken door veelkleurige daden van liefde, licht en leven. Het vuurt ons aan te participeren in Gods missie van vrede en verzoening.” En die vrede en verzoening staan haaks op wat je binnen en buiten de kerken ziet: polarisatie. De uitdaging voor de kerk is “hoe de kerk van nu de subversieve waarden van Gods koninkrijk in praktijk kunnen brengen in plaats van ten prooi te vallen aan interne polarisatie”.

Vrede verbindt verschil

Zulke eindwerkstukken vol visie en passie spreken me aan en zijn volop actueel. De Vredesweek heeft als thema ‘Vrede verbindt verschil’ en stelt de vraag aan de orde hoe om te gaan met verschillen. Verschillen in cultuur, gebruiken, huidskleur en religie. Verschillen in morele opvattingen en de spanningen die dit oproept met de vrijheid van meningsuiting en de fundamentele gelijkheid van mensen. In de Vredesweek gaat het over hoe belangrijk het is om het verhaal van de ander te leren kennen, in plaats van te blijven hangen in het eigen gelijk.

Zoek de vrede!
Binnen én buiten de kerk.
Een hele uitdaging en een week om eens over in gesprek te gaan.