Tijdens een bijeenkomst aan de VU vanwege Kuiterts negentigste verjaardag en de presentatie van zijn nieuwe boek ‘De kerk als constructiefout’ op 12 november 2014 heeft prof. dr. Henk Bakker, hoogleraar Geschiedenis, identiteit en theologie van het baptisme aan de VU, Kuiterts bekende adagium ‘Alle spreken over boven komt van beneden’ een constructiefout genoemd.
‘Dit soort totaaluitspraken zegt uiteindelijk niets, juist vanwege het totaalkarakter. Want als alles van beneden is, is niets meer van beneden, net zoals niets meer groen is, als alles groen is’. Bakker noemt Kuitert een koele rekenmeester die het failliet van de kerk voorrekent, of een harde keurmeester die stelt dat de kerk ver over haar houdbaarheidsdatum heen is, terwijl de redenering meer op aannames berust dan op dwingende gevolgtrekkingen: ‘Het lijkt alsof bij de zorgen rond kerkelijke gemeenschap en zichtbaarheid dwangmatig de vraag moet worden gesteld “kan het ook stuk?” Ja, alles kan stuk, maar hoezo? Waarom moet dat?’.
Volgens Bakker begint heel veel spreken over boven inderdaad beneden ‘en komt daar nauwelijks bovenuit’. Het is wel degelijk een uitzondering als God zich kenbaar maakt. Maar dat Hij dit doet is wis en waarachtig, en er valt ook over te praten. Daar ontstaat ook gemeenschap, een kerk. Niet als ‘bluf-club’, maar weerloos en kwetsbaar, net zoals Jezus was en net zoals de Schrift die van God getuigt.
Tenslotte stelt Bakker vast dat het ethos van Jezus meer nodig is dan ooit: ‘Gemakkelijke uitspraken als “de wereld redt het wel”, ook zonder de kerk, en “de overlevering overleeft het wel” berusten op aannames en pure bluf. Wie kan dit nog met droge ogen te zeggen in het licht van de kwesties waar we wereldwijd voor staan?’. Jezus’ visie op onderwerpen als geweld en vrede, bezit en hebzucht, en vooral ook zijn Geest die dit door mensen heen uitwerkt, hebben we hard nodig
Klik hier voor de volledige tekst van Bakker.