Baptisten willen van oudsher terugkeren naar de wortels van het christelijke geloof. Dat betekent dat zij er naar zoeken om hun leven in onderlinge verbondenheid te enten op een bijbels gemeentebeeld. Baptisten benadrukken het grote belang van persoonlijk geloof. Daarom is de doop voorbehouden aan diegenen die een persoonlijk getuigenis afleggen dat Jezus hun Heer en Redder is. In de 16e eeuw, toen de moderne baptisten beweging ontstond, werd deze nadruk op persoonlijk geloof als een bedreiging gezien voor de gevestigde kerken.
De druk van de kerkverlating is ook binnen de Unie van Baptistengemeenten in Nederland merkbaar. Zij zijn met circa 80 gemeenten en bijna 12.000 leden een relatief kleine evangelische beweging in Nederland. Hier en daar is plaatselijk een opleving waar te nemen, waar ze met elkaar hoop en moed uit putten voor de toekomst.